Zoek je informatie specifiek over de sportraad? Dat kan via het dossier sportraad.

We spreken van een interactief beleid wanneer een overheid in een vroeg stadium en in een open wisselwerking en/of samenwerking burgers, maatschappelijke organisaties, bedrijven en/of andere overheden betrekt bij de voorbereiding, bepaling, de uitvoering en/of de evaluatie van beleid.

De maatschappelijke participatie verhogen van alle burgers en van specifieke doelgroepen in het bijzonder is een belangrijke uitdaging voor elke overheid. Het idee dat specifieke doelgroepen zich maar moeten aanpassen en ingaan op een open aanbod dat voor alle burgers bestemd is, lijkt stilaan achterhaald. Toch is de belangrijkste vraag voor een lokaal bestuur:

In welke mate wil je bewoners echt toelaten zich als actieve burgers te manifesteren?

Beleidsparticipatie

Burgers worden actief betrokken bij de beleidsvoering of bij het beheer van gemeentelijke diensten. Iedere burger kan op verschillende manieren (mee)bouwen aan het beleid van zijn stad of gemeente. Evident is daar het uitbrengen van zijn stem bij de gemeenteraadsverkiezingen, zelf kandidaat zijn en – zo verkozen - als mandataris mee besturen. Maar ook als niet-verkozene kan hij een inbreng hebben bij de beleidsvorming en –voering, als lid van een gemeentelijke adviesraad bijvoorbeeld of door het woord te nemen op een hoorzitting.

Actief burgerschap

Deze term heeft betrekking op het opnemen van sociale verantwoordelijkheid, op de actieve bijdragen van burgers aan een democratische en inclusieve samenleving. Actief burgerschap is gebonden aan drie condities:

• Er moet een behoefte zijn om verantwoordelijkheid op te nemen voor de omgeving.
• De burger moet het gevoel hebben dat hij greep heeft op de situatie en dat hij effectief iets kan realiseren.
• De burger moet ingebed zijn in sociale verbanden, netwerken, ideeën, organisaties.

De mate van invloed die burgers kunnen uitoefenen wordt doorgaans weergegeven in een participatieladder, met verschillende niveaus van participatie.

De Vlaamse overheid wil via het huidige decreet Sport-voor-Allen en vanaf 2014 via het Decreet Lokaal Sportbeleid gemeenten aanzetten tot het plannen en neerschrijven van hun lokale sportieve ambities in een breed gedragen sportbeleidsplan dat de ganse bestuursperiode omhelst. De concrete invulling van het democratisch-interactieve proces gebeurt via een onafhankelijke sportraad. De hoofdopdracht van de sportraad is advies geven over het sportbeheer en -beleid in de gemeente.

Naast het decreet Sport-voor-Allen is volgende regelgeving relevant voor de samenstelling of structuur van de sportraad:

• Decreet van 28 januari 1974 betreffende het Cultuurpact (artikel 6 en 7).
• De bijzonder wet van 8 augustus 1980 bepaalt dat de gemeenschappen bevoegd zijn voor culturle aangelegendheden , waaronder sport
• De nieuwe gemeentewet van 24 juni 1988 bepaalt het bestaansrecht van adviesraden
• Decreet van 13 juli 2001 Lokaal Cultuurbeleid is van toepassing als de gemeente niet instapt in het decreet Sport voor Allen (artikel 55-64)
• Gemeentedecreet van 15 juli 2005 bepaalt dat gemeenteraadsleden van het college van burgemeester en schepenen geen stemgerechtigd lid kunnen zijn (artikel 199-200, §4)

Relevante regelgeving voor de werking van de sportraad:

• Decreet van 26 maart 2004 betreffende de openbaarheid van bestuur bepaalt dat de sportraad over de nodige informatie dient te beschikken om een advies uit te brengen. (artikel 7 en artikel 28)
• Gemeentedecreet van 15 juli 2005 bepaalt dat de sportraad over voldoende middelen kan beschikken om haar adviesopdracht te vervullen (artikel 200, §3) en de man/vrouw-verhouding.
• De Privacywetgeving regelt het werken met adressenbestanden.
• De vrijwilligerswetgeving is van toepassing omdat leden van de sportraad vrijwilligers zijn
• KB houdende de reglementering van de organisatie van actieve ontspanningsevenementen regelt het organiseren van sportieve evenementen.
• Wet betreffende de verenigingen zonder winstoogmerk relevant voor sportraden die in een vzw-structuur zijn of dat willen worden
• Decreet van 6 juli 2001 houdende de intergemeentelijke samenwerking (artikel 3) regelt de bepalingen wanneer gemeenten op vrijwillige basis willen samenwerken)

• Koning Boudewijnstichting, Participatieve methoden. Een gids voor gebruikers, Brussel, 2006, 216 p.

Een gids voor praktijkmensen die leert hoe een participatief proces te starten. Dit pakket bevat een zeer pragmatische beschrijving van 13 participatieve methodes.

• Loyens, K. & Van de Walle, S. (2006) Methoden en technieken van burgerparticipatie: Strategieën voor betrokkenheid van burgers bij het Federaal Plan Duurzame Ontwikkeling. Leuven: Instituut voor de Overheid (K.U. Leuven). 142 p.

Bij burgerparticipatie moet men zich steeds de vraag stellen welke methode geschikt is in welke situatie. De concrete beleidssituatie en de participatietechniek moeten steeds op elkaar afgestemd moeten worden. Maatwerk is dus vereist. Het is echter de vraag met welke aspecten men dan precies rekening moet houden bij de vormgeving van participatief beleid. Bovendien moet men bij elke beleidskwestie de afweging maken of burgerparticipatie een zinvolle keuze is. Deze en andere kwesties worden in dit rapport uitvoerig besproken.

• Handboek sportbeleidsplanning: deel startfase

In het deel 'startfase' van het handboek sportbeleidsplanning staat een theoretisch gedeelte, gevolgd door één of meerdere praktische werkinstrumenten (zoals gericht vragen en/of checklists) en enkele illustraties over de startfase van het beleidsplanningsproces. Hierbij staat een interactieve bestuursstijl centraal.

• Handboek sportbeleidsplanning: deel gegevensverzameling

In het deel 'gegevensverzameling' van het handboek sportbeleidsplanning staat een theoretisch gedeelte, gevolgd door één of meerdere praktische werkinstrumenten (zoals gericht vragen en/of checklists) en enkele illustraties over gegevensverzameling tijdens het beleidsplanningsproces. Hierbij staat een interactieve bestuursstijl centraal. 

• Via passenspel scoren in lokaal sportbeleid : Inspirerende goede praktijken voor sportbeleidsplanning
• Handboek 'Sportraden: weet raad met je sportraad'
• Artikel 'Sportraad, een gevestigd bastion of een dynamische organisatie?!'
• Artikel 'De sportraad voor de 21ste eeuw: relatie tussen beleid, dienst en raad'
• Artikel 'Cultuurpact: van verzuiling naar diversiteit in inspraak- en beheersorganen voor lokal vrijetijdsbeleid'

Meer publicaties over 'de sportraad'

• Artikel: 'Een sportraadvoorzitter aan het woord : Je hebt mensen nodig die tussen de mensen zitten'
• Praktijkvoorbeeld: 'Processen en procedures : Procedure verkiezing sportraad na GR verkiezingen'

Handige tools voor bevragen van stakeholders:

• Klantvriendelijk en aanpasbaar sjabloon die sportdiensten kunnen gebruiken om de tevredenheid bij hun klanten na te gaan (UGent, 2011)
• Handleiding voor bevragen van behoeften van sportclubs via 'Google Drive' (UGent, 2011)
• Een online-tool waarmee je zelf een online vragenlijst kan maken ! (www.onderzoekdoen.nl)
• 25 creatieve en innovatieve manieren om meningen te verzamelen (ISB, 2012)
• Als ik schepen was ..., zou ik ...(Oostende, 2012)
• 3 enquêtes: individueel, bevoorrechte getuige en clubs (Diksmuide, 2012)
• Checklist gegevensverzameling - bevraging stakeholders (Ronse, 2009)
• Webtool participatiesurvey (www.participatiesurrvey.be)
• Gegevensverzameling - bevraging stakeholders (Ronse, 2009)
• www.participatiewiki.org: De Wakkere Burger vzw publiceert aanvullende informatie op het kennis- en praktijkplatform Participatiewiki. Participatiewiki focust op participatie en burgerschap in de brede zin: van beleidsparticipatie over sociale participatie tot culturele participatie

Wat is de taak van sportraad?

De sportraad heeft als taak advies aan de overheid te geven, op eigen initiatief of op verzoek, voor alle aangelegenheden die de sportraad belangrijk acht in het kader van het sportbeleid.

Wat staat in de statuten of het huishoudelijk reglement van de sportraad

Strikt genomen omvatten de statuten of het huishoudelijk reglement de interne organisatie van de sportraad. De relatie tussen gemeente en sportraad kan in een aparte afsprakennota opgenomen worden maar mag ook in de statuten bepaalt worden.

Binnen welke termijn na de installatie van een nieuwe gemeente -of provincieraad dient een sportraad opnieuw samengesteld en erkend te worden?

Het is decretaal bepaald dat de sportraad moet opgericht zijn en erkend uiterlijk zes maanden na installatie van de nieuwe gemeenteraad en twaalf maanden na de installatie van de nieuwe provincieraad.

Indien de sportraad wil fungeren als officieel adviesorgaan van de gemeente moeten de statuten dus door de gemeenteraad goedgekeurd worden.

De statuten (al dan niet gewijzeigd) worden steeds goedgekeurd op de eerste Algemene vergadering van de sportraad en voor goedkeuring op de gemeenteraad

Wie kan lid worden van de sportraad?

De voorwaarden tot lidmaatschap worden bepaald in de statuten van de sportraad. Over de inhoud van de statuten is er lokale autonomie mits de decretale beperkingen van toepassing op die gemeente.

• De sportraad is represenatief voor alle vormen van sportbeoefening (decreet Sport voor Allen)
• Afgevaardigden van alle Nederlandstalige sportinitiatieven (decreet Sport voor Allen)
• Deskundigen inzake sport (decreet Sport voor Allen)
• De sportgekwalificeerde ambtenaar volgt de vergadering van de sportraad als waarnemer en is niet stemgerechtigd, noch kan hij de rol als secretaris op zich nemen. (decreet Sport voor Allen)
• Politieke mandatarissen kunnen geen lid kunnen zijn van de sportraad. Zij kunnen ook niet als waarnemer aanwezig zijn (decreet Sport voor Allen/ Cultuurdecreet)
• OCMW-raadsleden mogen geen lid zijn van de sportraad aangezien zij beschouwd kunnen worden als politieke mandatarissen van het eigen bestuur. ?

Alle sportverenigingen, .... en deskundigen moeten de kans krijgen om lid te worden. Er dient een algemene oproep worden gedaan zodat iedereen de kans krijgt zich kandidaat te stellen.

Is een vzw-structuur voor een sportraad altijd voordelig?

Neen. De keuze van een vzw-structuur hangt samen met de rol die de sportraad heeft in de gemeente. Indien het louter gaat om een adviesorgaan heeft de sportraad er geen voordeel bij om te kiezen voor een VZW-structuur. Indien de sportraad ook financiële en organisatorische verantwoordelijkheid draagt, heeft de sportraad er wel voordeel bij. Een VZW-structuur (AV-RVB) kan wel gebruikt worden binnen een feitelijke vereniging.

Zijn de bepalingen met betrekking tot de sportraad in het decreet Sport voor Allen van toepassing op alle gemeenten?

Neen. Enkel op gemeenten die instapten in het decreet Sport voor Allen. Gemeenten die niet instapten kunnen het cultuurdecreet hanteren.

Moet het autonoom gemeentebedrijf ook advies vragen?

De gemeente draagt een gedeelte van haar bevoegdheden over aan het autonoom gemeentebedrijf (AGB). Juridisch is het AGB niet verplicht om advies aan de sportraad te vragen. Daarom zou dit best vastgelegd worden in de afsprakennota en in de beheersovereenkomst met de AGB.